Description
โซเดียมคาร์บอเนต (Sodium Carbonate)/โซดาแอช (Soda ash)
ชื่ออื่น : โซดาแอช (Soda ash), โซดาซักผ้า(Washing soda),โซดาแอชไลท์ (Soda ash light)
Chemical formula: Na2CO3
โซเดียมคาร์บอเนต (Sodium Carbonate) หรือ โซดาแอช (Soda Ash) หรืออีกชื่อคือ โซดาซักผ้า เป็นสารประกอบเกลือของกรดคาร์บอนิก มีลักษณะเป็นผงสีขาว ไม่มีกลิ่น สามารถดูดความชื้นจากอากาศได้ดี ละลายได้ในน้ำ มีฤทธิ์เป็นด่างแก่เมื่อละลายน้ำ ละลายได้เล็กน้อยในแอลกอฮอล์ พบในขี้เถ้าของพืชหลายชนิดและสาหร่ายทะเล (จึงได้ชื่อว่า โซดา แอช เนื่องจาก แอช ในภาษาอังกฤษ หมายถึง ขี้เถ้า) เป็นสารเคมีที่ใช้ในอุตสาหกรรมหลายชนิด เช่น แก้ว เซรามิก กระดาษ ผงซักฟอก สบู่ น้ำยาทำความสะอาด การแก้ไขน้ำกระด้าง เป็นต้น
ประโยชน์และการนำไปใช้งานของโซเดียมคาร์บอเนต
สำหรับโซเดียมคาร์บอเนตหรือโซดาแอชนั้น เป็นสารเคมีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากมาย ด้วยคุณสมบัติที่ทำให้น้ำอ่อนตัวและมีคุณสมบัติสามารถขจัดสิ่งสกปรก, สี, คราบไขมันเก่า และคราบดินโคลน ได้ดี จึงนิยมใช้เป็นส่วนผสมของน้ำยาซักผ้า สบู่ น้ำยาสลายคราบอเนกประสงค์ น้ำยาสลายคราบบริเวณช่วงล่างรถยนต์หรือบริเวณตัวถังสีรถ ไปจนถึงการนำไปใช้ในการปรับสภาพความเป็นกรดด่างของน้ำ, ใช้ในการผลิตขวดแก้ว, เซรามิก, เป็นต้น นอกจากนี้โซเดียมคาร์บอเนต ยังถูกใช้เพื่อการผลิตสารประกอบทางเคมีอื่นๆ ได้แก่
- ใช้เป็นสารกำจัดซัลเฟอร์ไดออกไซด์ และแก๊สเผาไหม้ในโรงงาน
- ใช้ในโรงบำบัดน้ำ และกระบวนการบำบัดน้ำเสีย
- ใช้เป็นสารในกระบวนการย้อมผ้า
- ใช้เป้นตัวเร่งปฏิกิริยาในกระบวนการสำหรับเปลี่ยนถ่านหินให้เป็นเชื้อเพลิง
- ใช้ในกระบวนการการกลั่นปิโตรเลียม
- ใช้ในการฟอกผ้าฝ้ายและผ้าลินิน
- ใช้ในการปรับสภาพความเป็นกรดด่างของน้ำ
ข้อควรระวังและการเก็บรักษาโซเดียมคาร์บอเนต
โซเดียมคาร์บอเนตหรือโซดาแอช นั้น ถึงแม้ว่าจะเป็นสารเคมีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แต่ก็ไม่ได้แปลว่าจะไม่มีความอันตราย ดังนั้น สำหรับการนำไปใช้งาน จึงควรมีข้อควรระวังและแนวทางในการเก็บรักษาโซเดียมคาร์บอเนตเบื้องต้น ดังนี้
- ระวังการอันตรายต่อสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็น ทางการหายใจหรือสูดดม โดยอาจทำให้เกิดการระคายเคือง ไอ หลอดลมอักเสบได้, การสัมผัสทางผิวหนัง อาจก่อให้เกิดการระคายเคือง ปวดแสบปวดร้อนได้, การสัมผัสดวงตา ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อดวงตา, การรับประทานหรือกลืน จะก่อให้เกิดการระคายเคืองหลอดลม เกิดอาการไอ
- ในกรณีที่เกิดการระเบิดหรืออัคคีภัย ถึงแม้ว่าโซเดียมคาร์บอเนตไม่ได้เป็นสารเคมีที่ไวไฟ แต่ในกรณีที่เกิดเพลิงไหม้นั้นก็จะทำให้เกิดควันพิษได้ จึงควรป้องกันและหากต้องเข้าไปในสถานที่ที่เกิดเพลิงไหม้ ควรสวมใส่อุปกรณ์ช่วยหายใจชนิดที่มีถังออกซิเจนในตัว
- การเก็บรักษาโซเดียมคาร์บอเนตนั้น ควรเป็นเก็บใว้ภาชนะที่มีการปิดมิดชิด ไม่เป็นโลหะที่มีน้ำหนักเบา เก็บอยู่ในที่เย็นและแห้ง โดยจะต้องเก็บในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก หลีกเลี่ยงความชื้น นอกจากนี้ยังควรอ่านคำเตือนและข้อควรระวังต่างๆ ที่ระบุไว้ที่บรรจุภัณฑ์ละเอียดก่อนใช้งานด้วย
PHYSICAL AND CHEMICAL DATA
Appearance: ผงสีขาว
Odor: ไม่มีกลิ่น
น้ำหนักโมเลกุล: 106.0 g/mol
ความหนาแน่น: 2.5 g/cmᶾ
การละลายในน้ำ: 30g/100 ml (20°C)
จุดหลอมเหลว: 851°C
